Επιθυμίες μητρότητας
Το Master of None, τα ζωντανά όνειρα και οι εγκυμοσύνες που δε μοιάζουν μεταξύ τους
Κάθε φορά που έρχομαι στην Αθήνα, τα όνειρά μου γίνονται γρήγορα παράξενα. Μπορεί να περιέχουν άμεσα μηνύματα, όπως για παράδειγμα, τις προάλλες, που είδα ότι έπαιρνα τον Αθηναίο ψυχοθεραπευτή μου, με τον οποίο δεν έχω πια σχέση, για να τον συναντήσω. Ξυπνώντας, συνειδητοποίησα ότι σπάνια τα όνειρα είναι τόσο ξεκάθαρα. Τον πήρα τηλέφωνο το επόμενο πρωί. Μια άλλη φορά, είδα ότι ο πατέρας μου ήταν ακόμη ζωντανός, και ήμασταν στη Σίφνο, και σεργιανίζαμε στα στενάκια που θύμιζαν όμως τη Χώρα της Φολεγάνδρου και όχι την Απολλωνία, αλλά, όπως και να ‘χει, θυμόμουν ότι δε ζει πια, και μετά με έπειθε ότι, όχι, απλά είχε φύγει για ένα διάστημα, και τώρα ξαναγύρισε, και τον πίστευα, και του είπα, αχ μπαμπά, τι ωραία που θα περάσουμε τον χειμώνα μαζί φέτος, με κάνει τόσο ευτυχισμένη. Προχτές, δηλαδή το βράδυ που προσγειώθηκα στην Αθήνα, ονειρεύτηκα πάλι τη Σίφνο, ήταν φθινόπωρο και ο πατέρας μου είχε βρει ένα μικρό μαύρο σκυλάκι, κι εγώ ένα μικρό μαύρο γατάκι. Πήγα και τον βρήκα και μου είπε ότι θα τα κράταγε. Στην επόμενη σκηνή του ονείρου, είχε αρχίσει να βρέχει, κι εγώ ένιωσα πανικό· θα σκεφτόταν άραγε να τα φέρει μέσα, ή μπορεί να πνίγονταν από την κακοκαιρία; Τον έψαχνα, για να τα φροντίσει. Ξύπνησα λίγο μετά, θυμούμενη πόσο ευτυχισμένη με είχε κάνει το ότι είχαμε αυτά τα μικρά πλάσματα, και ταυτόχρονα πόσο τρομαγμένη ένιωθα που μπορεί κάτι να πάθαιναν.
Πριν από έξι μήνες, σταμάτησα την ψυχοθεραπεία μου στο Παρίσι (καμία σχέση με τον Αθηναίο ψυχοθεραπευτή τον οποίο έβλεπα πριν μια δεκαετία και με τον οποίο έχω την λιγότερο συγκρουσιακή σχέση από όλους μου τους ψυχοθεραπευτές). Την σταμάτησα, γιατί ένιωθα ότι έτσι πρέπει να γίνει, γιατί τους τελευταίους μήνες, κάθε φορά που πήγαινα να δω την θεραπεύτρια μου, ένιωθα ότι δεν είχα κάτι να της πω, κι έπρεπε να εφευρίσκω πιθανά προβλήματα ενώ εκείνη έκανε ό,τι κάνουν όλοι οι θεραπευτές, υποθέτω. Να με κοιτάει με αυτό το ουδέτερο βλέμμα, που δε με οδηγούσε στο να βρω νέα προβλήματα. Αλλά για να είμαι εντελώς ειλικρινής, ο λόγος που σταμάτησα να τη βλέπω δεν ήταν ακριβώς ότι δεν ήθελα να συζητήσω άλλο τα προβλήματά μου - το οποίο είναι αρκετά θεμιτό- αλλά η δική της αντίδραση στην πρόταση να βρισκόμαστε λιγότερο συχνά. Όχι μόνο δεν με άκουσε, στην πολύ απλή συνειδητοποίηση ότι δεν είναι όλες οι εποχές γόνιμες για ενδοσκόπηση, αλλά επέμεινε ότι ο λόγος που θέλω να αραιώσω τις συνεδρίες μας είναι ότι βλέπω πολύ συχνά τον πατέρα μου στον ύπνο μου, και δε θέλω να σκάψω περισσότερο το γιατί συμβαίνει αυτό. Θεώρησα αυτήν την αντίδραση χτύπημα κάτω από τη μέση, όχι μόνο γιατί ένιωσα ότι δε με σέβονται, και τις απαιτήσεις μου και τη διστακτική πρόταση του να πάρουμε αποστάσεις - ρωτήστε παντού, όταν σκέφτεσαι να αραιώσεις συνεδρίες, είναι πολύ συχνό φαινόμενο να έχεις στρες για το πώς θα το πάρει ο ψυχοθεραπευτής σου - αλλά κυρίως γιατί χρησιμοποίησε το χειρότερο όπλο που μπορούσε κανείς να βρει ώστε να με κρατήσει κοντά του· τη σχέση μου με τον πατέρα μου, που δεν μπορεί παρά να είναι ατελής και ανολοκλήρωτη, όπως όλες οι μονόπλευρες σχέσεις με κάποιον που δε βρίσκεται πλέον εδώ και δε θα γυρίσει ποτέ - εκτός από τα σταθερά περάσματα του από τα πολύ ζωντανά μου όνειρα.
Βλέποντας τον τρίτο κύκλο του Master of None, της σειράς του Aziz Ansari, στο αεροπλάνο για την Αθήνα, έβαλα τα κλάματα. Ήταν ένα παράξενο θέαμα, καθόμουν δίπλα σ’ένα Γάλλο, γελαστό (υπέθετα, πίσω από τη μάσκα) και ευτραφή κύριο, που χαζοσυζητούσε με τη σύντροφό του, κι εγώ μούσκευα τη μάσκα μου με τα ζεστά δάκρυα μου, που δεν άντεχαν να σταθούν σφαλισμένα στα μάτια μου, αλλά έτρεχαν, έτρεχαν, έτρεχαν. Σκεφτόμουν την Αλίσια, την πρωταγωνίστρια που αποφασίζει να επιχειρήσει μια εξωσωματική εγκυμοσύνη χωρίς κάποια σύντροφο, μια μόνη γκέι γυναίκα, απέναντι σε μια ντουζίνα ορμόνες που θα της διαλύσουν το νευρικό σύστημα, απέναντι στα μοναχικά ραντεβού στη γιατρό, στο κλινικό δωμάτιο της γυναικολόγου που θα της μετρούν τα ωάρια, κι έπειτα στο χειρουργικό τραπέζι, όπου θα της ρουφήξουν ότι έχει απομείνει από τη γονιμότητα της· όπως λέει πολύ κλινικά η γιατρός της, μετά τα 36 χρόνια σου τα ωάρια μειώνονται τόσο ραγδαία που για να μείνεις έγκυος πρέπει να το πιστέψεις πραγματικά. Και σκεφτόμουν λοιπόν πώς, για μένα, που κάνω εδώ και ένα χρόνο προσπάθειες εξωσωματικής, σε μια πιο ευτυχή συνθήκη - με έναν σύντροφο που το θέλει όσο κι εγώ, με ένα ιατρικοφαρμακευτικό σύστημα αρκετά ισχυρό ώστε να μην χρειάζεται να πληρώσω αρκετές χιλιάδες ευρώ από την τσέπη μου όπως η Αλίσια - έχω μια εικόνα της θέλησης για παιδί και της μετέπειτα εγκυμοσύνης εντελώς διαφορετική, από την εικόνα, ας πούμε, της Μαρί, μιας συναδέλφου μου που έμεινε έγκυος το δεύτερο μήνα που προσπαθούσε με το σύντροφό της, και τσουπ, τώρα όπου να ‘ναι γεννάει.
Δεν είμαι τόσο αδαής ώστε να φουρκίζομαι με τον παράγοντα τύχη, ξέρω πολύ καλά ότι παντού υπάρχουν όσο και καλύτερες άλλο τόσο και χειρότερες εμπειρίες. Στην εγκυμοσύνη, και σε χιλιάδες άλλα πράγματα. Για παράδειγμα, όταν έκανα την ίδια θεραπεία με την Αλίσια, για την εξόρυξη των ωαρίων μου, είχα φανταστική διάθεση και φοβερή ενέργεια, και μάλιστα για λίγο τρόμαξα και νόμισα ότι πάω ντουγρού για μανιακό επεισόδιο. H Αλίσια ξεκινάει πανηγυρικά, αλλά προς το τέλος της θεραπείας της είναι πρησμένη, κουρασμένη και με δάκρυα στα μάτια. Την πρώτη φορά που πρέπει να κάνει τις ενέσεις, παίρνει τηλέφωνο τη μαμά της. Εγώ έφερα μια φίλη στο σπίτι, απλά για να υπάρχει εκεί δίπλα μου. Είναι μια παράξενη αίσθηση το να αισθανθείς το τσίμπημα της ένεσης, και να το έχεις προκαλέσει εσύ. Ποτέ δε μου άρεσαν οι βελόνες.
Τελοσπάντων, θέλω να πω πως οι εμπειρίες της επιθυμίας να κάνει κανείς παιδί ή να μείνει έγκυος είναι έτη φωτός μακριά η μία από την άλλη. Μια γυναίκα που μετά από ένα one night stand μένει έγκυος και αμφιταλαντεύεται στο να το κρατήσει ή όχι, γιατί ίσως είναι η μόνη της ευκαιρία να κάνει παιδί, ή γιατί δεν της πάει καρδιά, ή για όποιους λόγους διχάζεται, δεν έχει τελικά σημασία ποιοι είναι, ζει κάτι τόσο διαφορετικό από μένα που σχεδόν δε θα έπρεπε να έχει την ίδια ονομασία με αυτό που ζω εγώ. Προσοχή· δεν υπονοώ ότι την έχει καλύτερα από μένα· όχι. Κάποια μέρα θα ανταλλάσουμε ιστορίες, όταν και αν μείνω κι εγώ έγκυος και έχω ιστορίες να πω. Αλλά σήμερα, εγώ έχω δημιουργήσει ένα σωρό εικόνες για το τι θα σημαίνει όταν πάρω το θετικό αποτέλεσμα και πόσο απίθανο μου φαίνεται αυτό, κι εκείνη αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο δίλημμα της ζωής της.
Τα όνειρα με τον πατέρα μου, δε χρειάζομαι ονειροκρίτη για να τα αναλύσω, και σίγουρα δε χρειάζομαι την ψυχοθεραπεύτρια μου για να με καθοδηγήσει. Όταν βρίσκεσαι κοντά, αλλά όχι και ακριβώς μέσα, στο να δημιουργήσεις ζωή, οι ζωές αυτών που σε έκαναν, και έφυγαν, γίνονται ξαφνικά πιο παρούσες, πιο ζωντανές. Θα ήθελα, όπως εκλαμβάνω το όνειρο, ο πατέρας μου να περάσει το χειμώνα μαζί μου, τον όποιο χειμώνα, και να μου κρατάει το χέρι στις ενέσεις, στα αρνητικά τεστ, στην εμψύχωση της γυναικολόγου μου. Θα ήθελα, επίσης, να φροντίσει το σκυλάκι και το γατάκι που μπορεί - μπορεί και όχι - να αντιπροσωπεύουν αυτό που προσπαθώ να δημιουργήσω, για τρία χρόνια πριν αποφασίσω να αφήσω την ιατρική να με βοηθήσει, και ένα χρόνο από τότε που ξεκίνησα τις εξωσωματικές. Μπορώ να μείνω έγκυος; Μπορώ να προστατεύσω αυτό που θέλει να γεννηθεί και πνίγεται στην προσπάθεια;
Είναι ερωτήματα στα οποία δεν μπορώ να απαντήσω. Ίσως γι’αυτό έκλεισα ραντεβού με τον Αθηναίο ψυχοθεραπευτή μου, κάποιον που δεν προσπάθησε ποτέ να με κρατήσει ως ασθενή όταν μπορεί να θέλησα να σταματήσω, και δεν αισθάνθηκα ποτέ μια σχέση εξουσίας να υφαίνεται. Αυτή τη φορά θα πετύχει, λέει κάθε φορά η γιατρός μου, στην οποία υποσχέθηκα να γράψω το σπίτι του πατέρα μου στη Σίφνο, όταν με το καλό μείνω έγκυος. Μπορεί ο Δημητρακόπουλος να εξοργιζόταν με αυτήν την υπόσχεση. Αλλά, ξέρω γω, οι ζωντανοί με τους ζωντανούς, οι άλλοι, ας μείνουν στη γλυκιά λίμπο της μη ύπαρξης. Ποιος χρειάζεται σπίτια στο afterlife;
Αν έφτασες εδώ κατά λάθος, αυτό είναι το newsletter μου, Don’t tell me how it ends. Aν θες να διαβάζεις κάθε Κυριακή πρωί ένα προσωπικό essay με πολλά ερωτηματικά και ελάχιστες απαντήσεις, I’m your girl. Welcome to my messy world. 👇